na jesienne katary i kaszle: czarny bez oraz pigwa i pigwowiec

no i stało się... Dziabong sie pochorował na całego :-(

i dziś zamiast robić tort na jutrzejszy podwieczorek urodzinowy dla jego kolegów przedszkolnych, to...robię syropy lecznicze!

pisałam w maju o pokrzywie i jasnocie - wiosną i wczesnym latem robię też syrop z mniszka lekarskiego i młodych pędów sosny oraz sok z kwiatostanów bzu czarnego
ale o tym może kiedyś tam - dzisiaj o owocach czarnego bzu i pigwie!


zacznijmy od czarnego bzu....

w skrócie właściwości (a info szersze jest TU)

Owoce bzu czarnego mają właściwości przeczyszczające, napotne,  moczopędne,  przeciwgorączkowe, przeciwbólowe, odtruwające.

Owoce bzu zawierają garbniki, pektyny, witaminę A, C, B1, B2, antocyjany, kwasy organiczne, żelazo, potas, sód, wapń. Zawierają również sambunigrynę, trujący związek, który rozpada się pod wpływem wysokiej temperatury i dlatego należy spożywać  tylko dobrze dojrzałe, przetworzone owoce.

Czarny bez wzmacnia system immunologiczny i dlatego  jest pomocny przy  przeziębieniu, infekcjach bakteryjnych i wirusowych, (katarze, kaszlu, grypie), a nawet infekcjach spowodowanych przez drożdże.

Zapobiegają utlenianiu cholesterolu LDL, przez co chronią naczynia krwionośne i serce. Działają korzystnie na wzrok, poprawiają widzenie.

Chronią wątrobę w stanach zapalnych i przy wirusowym zapaleniu wątroby typu A i B, zmniejszają  chorobowe zmiany w trzustce.

Wpływają również na gospodarkę cukrową organizmu i mogą wspomagać leczenie cukrzycy.

Bez ma działanie moczopędne, jest pomocny w stanach zapalnych dróg moczowych, napotne, przez co oczyszcza organizm z produktów przemiany materii, zmniejsza gorączkę. Dzięki właściwościom przeciwzapalnym i przeciwbólowym pomaga przy chorobach gardła i jamy ustnej, przy bólach zębów czy migrenach.

Należy do roślin "czyszczących krew”, czyli pomaga usuwać z organizmu produkty przemiany materii, działa korzystnie na skórę.

Ponieważ  redukuje niepożądane stany zapalne i oczyszcza organizm jest pomocny w chorobach reumatycznych.

mój przepis na syrop z owoców czarnego bzu jest banalnie prosty:

1 kg owoców dokładnie opłukać i odcedzić, potem oberwać z gałązek (robię to jednym ruchem ręki w dół, opadają bardzo szybko!)
zasypać owoce 1 szklanką cukru i zostawić na pół godziny, aż puści sok

następnie dolać 1 szklankę przegotowanej wody i postawić wszystko na palnik 

zostawić pod przykryciem, jak się zagotuje potrzymać jeszcze przez 15 minut i wyłączyć palnik
gorące wlewać do wyparzonych słoików, zakręcić i odwrócone wieczkiem do dołu odstawić owinięte ręcznikiem - a następnego dnia, mocno dokręcić - i już :)

owoce można też suszyć i robić z nich odwar - ale należy to robić pod wpływem obróbki termicznej, gdyż wybija to toksyny będące w owocach, które są trujące!

a jak to jest z ta pigwą i pigwowcem...?

otóż są to owoce dwóch różnych roślin - pigwowiec to te małe żółtawe owoce, które rosną na kolczastych krzaczkach, a pigwa - to te duże, kształtem podobne do gruszki z chropowatą skórką owoce niezbyt wysokich drzew...

lecznicze właściwości mają zbliżone, w kuchni też często stosuje się je zamiennie, przy czym pigwowiec ma o wiele więcej pektyn (substancji żelujących) i jest bardziej kwaśny (mówi się na owoce pigwowca "polskie cytryny"), przez co przetwory i dania z nim zrobione, mają o wiele więcej kwaskowatości, aniżeli gdy są przyrządzane z pigwą ;)

do celów leczniczych używa się zarówno owoców, jak i nasion

przetwory z owoców zalecane są przy suchym kaszlu, chrypce, przeziębieniach i grypie, a także zmęczeniach psychicznych. Owoce pigwy i pigwowca lecza błony śluzowe przewodu pokarmowego - wspomagają przy nieżytach jelitowych i problemach trawiennych - biegunka, zaparcia, a także czerwonka. Owoce zapobiegają infekcjom, poprawiają stan naczyń włosowatych oraz krążenie, przeciwdziałają chorobom: miażdżycy, chorobom wieńcowym czy nowotworom. Ogólnie działają wzmacniająco, regenerująco i odżywczo!

ja z owoców przygotowuję sok i syrop:

- sok: 1 kg owoce umyte, przekrawam, wyjmuje gniazda nasienne i kroję na cienkie plasterki, które wrzucam do garnka, dolewam przegotowanej wody - nie więcej niż 500ml. Gotuję. Następnie wlewam gorące do wyparzonych słoików i pasteryzuję je tradycyjną metodą. Sprawdza się świetnie zamiast soku z cytryny do herbaty!

- syrop: 1 kg owoców myje, przekrawam i wyciągam z nich gniazdo nasienne, kroje na plasterki i zasypuje 2,5 szklankami cukru, zostawiam, aż puści sok. Następnie dodaję odrobinę wody - nie więcej niż 2/3 szklanki i gotuję na wolnym ogniu, potem gorący syrop przelewam do słoików i pasteryzuję.

nasiona, które wysuszymy, lekko rozgnieciemy (ale nie uszkodzimy łupiny) i zalejemy wodą w proporcjach 1:1 i pozostawiony na 3-6 godzin - tworząc macerat możemy używać jako zewnętrzny środek leczniczy na  podrażnienia skóry, np. zapalenie spojówek, odparzenia czy odmrożenia, hemoroidach czy zapaleniach błon śluzowych. Polepsza stan skóry przy trądziku oraz pielęgnuje skórę wysuszoną. Napar świetnie nadaję się do celów zewnętrznych - jako tonik do twarzy, który skórę uelastycznia, albo jako regenerująca płukanka do włosów, która wzmacnia cebulki włosów.

jako środek leczniczy do spożycia - napar z 1 łyżki nasion zalanej 1 szklanką wody i odstawiony na 3-6 godzin nadaję się przy chrypce, zapaleniu gardła czy krtani, ale także wspomaga przy zaparciach, biegunkach, chorobach wrzodowych oraz zgadze i refluksie.